Το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου 2008, στην οδό Μεσσολογγίου και Τζαβέλα σημειώνεται ένα από τα πιο τραγικά περιστατικά αστυνομικής βίας που σημάδεψε την Ελλάδα. Ο 15χρονος μαθητής Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος πέφτει νεκρός από τη σφαίρα του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα. Η είδηση έγινε γνωστή μέσα σε λίγα λεπτά, πυροδοτώντας ένα πρωτοφανές ξέσπασμα οργής σε ολόκληρη τη χώρα.
Η παρέα του ανήλικου Αλέξανδρου -μεταξύ των οποίων και ο φίλος του Νίκος Ρωμανός που γιόρταζε τη γιορτή του- βρισκόταν στη συμβολή των οδών Τζαβέλλα και Μεσολογγίου στα Εξάρχεια, όταν ήρθε σε λεκτική αντιπαράθεση με δύο ειδικούς φρουρούς που περιπολούσαν την περιοχή. Λίγα λεπτά αργότερα, ο Κορκονέας πυροβολεί τρεις φορές, με τη μία από τις τρεις σφαίρες να βρίσκει την καρδιά του νεαρού μαθητή και να καρφώνεται στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο.
Η εκδοχή περί «εξοστρακισμού» που προβλήθηκε αρχικά από την αστυνομία προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη αγανάκτηση, καθώς αυτόπτες μάρτυρες κατέθεταν διαφορετικές περιγραφές. Αργότερα, ενώπιον του δικαστηρίου, ο Κορκονέας υποστήριζε πως πυροβόλησε για να διασφαλίσει τη σωματική του ακεραιότητα από την επίθεση που δεχόταν με το συνάδελφο και συγκατηγορούμενό του Βασίλη Σαραλιώτη από συγκεντρωμένους.
Η είδηση της δολοφονίας διαδόθηκε σαν αστραπή και έβαλε «φωτιά» στη χώρα. Το ίδιο βράδυ τα Εξάρχεια μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης. Χιλιάδες νέοι βγήκαν στους δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και πολλών άλλων πόλεων και άρχισαν οι καταλήψεις σε σχολεία και πανεπιστημιακές σχολές σε όλη την Ελλάδα. Οι εικόνες από τις ογκώδεις διαδηλώσεις των επόμενων ημερών έκαναν το γύρο του κόσμου και τα διεθνή μέσα να μιλούν για «εξέγερση». Εμπρηστικές επιθέσεις, οδοφράγματα, πετροπόλεμος, συγκρούσεις, μολότοφ, καταλήψεις αστυνομικών τμημάτων αλλά και πρωτοφανής αστυνομική καταστολή συνέθεταν την εικόνα που κυριαρχούσε στο κέντρο της πρωτεύουσας αλλά και σε άλλες πόλεις.
Στις 9 Δεκεμβρίου, χιλιάδες άνθρωποι φτάνουν στο νεκροταφείο του Παλαιού Φαλήρου για το τελευταίο αντίο στο νεαρό μαθητή. Η παρουσία της αστυνομίας πυροδοτεί νέα επεισόδια στην ευρύτερη περιοχή, ενώ τα πνεύματα οξύνονται ιδιαίτερα όταν αστυνομικός πυροβολεί στον αέρα. Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν και το βράδυ με την ίδια ένταση, όχι μόνο στην Αθήνα.
Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, τα πρωτοσέλιδα των διεθνών μέσων φιλοξενούσαν τις εικόνες του φλεγόμενου δέντρου στην πλατεία Συντάγματος.
1956: Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης, η εθνική ομάδα υδατοσφαίρισης της Ουγγαρίας νικά 4-0 τη Σοβιετική Ένωση, σε έναν ημιτελικό που περνά στην ιστορία ως «Blood in the Water». Λίγες μόλις εβδομάδες μετά τη σοβιετική εισβολή στη Βουδαπέστη και την άγρια καταστολή της ουγγρικής εξέγερσης από τα σοβιετικά τανκς, ο αγώνας εξελίσσεται σε ξέσπασμα συσσωρευμένης οργής. Η χώρα έχει μετρήσει χιλιάδες νεκρούς, δεκάδες χιλιάδες τραυματίες και ένα εθνικό τραύμα που ακόμη αιμορραγεί. Μέσα σε αυτό το κλίμα, τα χτυπήματα κάτω από την επιφάνεια του νερού, οι συνεχείς αντεγκλίσεις και το αιματηρό επεισόδιο με τον Ούγγρο παίκτη Έρβιν Ζάτοπεκ που βγαίνει από την πισίνα με σκισμένο φρύδι, μετατρέπουν την πισίνα σε ζωντανό σύμβολο μιας πολιτικής σύγκρουσης που συνεχίζεται, αυτή τη φορά, μπροστά στα μάτια ολόκληρου του κόσμου.
1969: Στο Altamont Speedway στην Καλιφόρνια, η δωρεάν συναυλία των Rolling Stones στιγματίζεται από τη δολοφονία ενός νεαρού θεατή από μέλος των Hells Angels, που είχαν αναλάβει την «ασφάλεια». Τέσσερις άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους συνολικά και η συναυλία μένει στην Ιστορία ως το σκοτεινό αντίβαρο στο Woodstock, σηματοδοτώντας το τέλος της αθωότητας της ροκ εποχής.
1973: Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τζέραλντ Φορντ ορκίζεται αντιπρόεδρος, διαδεχόμενος τον Σπύρο Άγκνιου που παραιτήθηκε μετά από σκάνδαλο φοροδιαφυγής. Είναι η πρώτη φορά που ενεργοποιείται στην πράξη η 25η Τροπολογία του Συντάγματος, δίνοντας ένα σημαντικό προηγούμενο στη διαδικασία διαδοχής στην πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ.
1978: Επικυρώνεται με δημοψήφισμα το Σύνταγμα της Ισπανίας, το οποίο σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη δικτατορία του Φρανθίσκο Φράνκο σε μια σύγχρονη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η χώρα αφήνει οριστικά πίσω της το φρανκικό καθεστώς και εντάσσεται πλήρως στο ευρωπαϊκό δημοκρατικό τόξο.
1987: Ο ΠΑΟΚ συντρίβει τον Ολυμπιακό με 6-1 για το Πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής, σε μία από τις πιο εμβληματικές βραδιές της ιστορίας του συλλόγου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκτός έδρας ήττα των «ερυθρολεύκων» στο θεσμό και ένα αποτέλεσμα που οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ θυμούνται μέχρι σήμερα ως σημείο αναφοράς στις μεταξύ τους αναμετρήσεις.
1992: Στην Ινδία, χιλιάδες ακραίοι ινδουιστές κατεδαφίζουν το τζαμί Babri στην πόλη Αγιόντια, πυροδοτώντας δύο μήνες βίαιων συγκρούσεων μεταξύ Ινδουιστών και Μουσουλμάνων με τουλάχιστον 2.000 νεκρούς. Το γεγονός αυτό θα αποτελέσει ορόσημο στην όξυνση των θρησκευτικών εντάσεων στη χώρα.
1998: Στη Βενεζουέλα, ο Ούγκο Τσάβες, πρώην αντισυνταγματάρχης που είχε επιχειρήσει αποτυχημένο πραξικόπημα έξι χρόνια νωρίτερα, εκλέγεται πρόεδρος. Η άνοδός του στην εξουσία εγκαινιάζει μια νέα εποχή λαϊκιστικής και αντισυστημικής πολιτικής στη Λατινική Αμερική, με ισχυρό διεθνή αντίκτυπο.
2008: Στα Εξάρχεια, ο ειδικός φρουρός Επαμεινώνδας Κορκονέας, 37 ετών, πυροβολεί και σκοτώνει τον 16χρονο μαθητή Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, μετά από λεκτικό επεισόδιο. Η δολοφονία προκαλεί πρωτοφανές κύμα οργής, με επεισόδια και διαδηλώσεις να ξεσπούν αρχικά στο κέντρο της Αθήνας και στη συνέχεια σε όλη την Ελλάδα, αφήνοντας βαθύ αποτύπωμα στον δημόσιο διάλογο για την αστυνομική βία και τη νεολαία.
Γεννήσεις
1421 – Ερρίκος ΣΤ’ (Henry VI), βασιλιάς της Αγγλίας και τελευταίος μονάρχης του Οίκου του Λάνκαστερ, μια από τις πιο αμφιλεγόμενες μορφές του Μεσαίωνα. Ανέβηκε στον θρόνο ως βρέφος και η βασιλεία του σημαδεύτηκε από πολιτική αστάθεια, ήττες στον Εκατονταετή Πόλεμο και την έκρηξη των Πολέμων των Ρόδων. Γνωστός για την ευσέβεια και την πραότητά του, υπήρξε ιδρυτής του Eton College και του King’s College στο Κέιμπριτζ.
1778 – Ζοζέφ Λουί Γκαι-Λυσάκ (Joseph Louis Gay-Lussac), Γάλλος χημικός και φυσικός, από τις θεμελιώδεις μορφές της πρώιμης πειραματικής επιστήμης. Έγινε γνωστός για τους νόμους που περιγράφουν τη σχέση όγκου και θερμοκρασίας στα αέρια, θέτοντας βάσεις για τη θερμοδυναμική και τη σύγχρονη χημεία. Πραγματοποίησε αεροστατικές πτήσεις για μετρήσεις στην ατμόσφαιρα και συνέβαλε στην απομόνωση του βορίου. Δίδαξε στο Collège de France και υπήρξε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.
1953 – Παύλος Τσίμας, Έλληνας δημοσιογράφος, από τις πιο σταθερές και αναγνωρίσιμες φωνές της σύγχρονης ελληνικής ενημέρωσης. Ξεκίνησε από τον χώρο του πολιτικού ρεπορτάζ και εξελίχθηκε σε πολυδιάστατο σχολιαστή, με παρουσία στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τον Τύπο. Γνωστός για τον ψύχραιμο, αναλυτικό λόγο και τις εμβληματικές συνεντεύξεις του, συνέβαλε καθοριστικά στη διάδοση της ποιοτικής δημοσιογραφίας και της τεκμηριωμένης πολιτικής ανάλυσης στην Ελλάδα.
1994 – Γιάννης Αντετοκούνμπο (Giannis Antetokounmpo), Έλληνας καλαθοσφαιριστής διεθνούς ακτινοβολίας και μία από τις πλέον εμβληματικές μορφές του σύγχρονου NBA. Ξεκινώντας από τα Σεπόλια, εξελίχθηκε σε MVP του πρωταθλήματος, οδήγησε τους Milwaukee Bucks στον τίτλο του 2021 και έγινε σύμβολο υπέρβασης, αφοσίωσης και ελληνικής εκπροσώπησης στον παγκόσμιο αθλητισμό. Γνωστός ως «Greek Freak», αποτελεί πρότυπο για νέους αθλητές και πηγή εθνικής υπερηφάνειας.
Θάνατοι
343 – Άγιος Νικόλαος, Επίσκοπος Μύρων της Λυκίας και μία από τις πιο δημοφιλείς μορφές της χριστιανικής παράδοσης. Γνωστός για τη γενναιοδωρία, τη φροντίδα προς τους αδύναμους και τα πολλά θαύματά του, τιμάται ως προστάτης των ναυτικών, των παιδιών και των ταξιδιωτών. Η μορφή του ενέπνευσε τον σύγχρονο Άγιο Βασίλη, ενώ η μνήμη του διατηρεί ισχυρή παρουσία σε όλο τον χριστιανικό κόσμο με χιλιάδες ναούς αφιερωμένους στο όνομά του.
1990 – Παύλος Σιδηρόπουλος, Έλληνας τραγουδιστής και εμβληματική μορφή του ελληνικού ροκ, γνωστός για την αντισυμβατική στάση, την ποιητική γραφή και την έντονα προσωπική ερμηνεία του. Ηγήθηκε συγκροτημάτων όπως οι Απροσάρμοστοι και καθιερώθηκε με τραγούδια που μίλησαν σε μια ολόκληρη γενιά, όπως «Εν λευκώ» και «Να μ’ αγαπάς». Η πρόωρη απώλειά του τον μετέτρεψε σε θρύλο της ελληνικής μουσικής σκηνής.
2008 – Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, 15χρονος μαθητής, του οποίου η δολοφονία στα Εξάρχεια από ειδικό φρουρό της ΕΛ.ΑΣ. προκάλεσε ένα από τα μεγαλύτερα κύματα κοινωνικής έκρηξης στη σύγχρονη Ελλάδα. Το γεγονός πυροδότησε πολυήμερες διαδηλώσεις, βίαια επεισόδια και έναν δημόσιο διάλογο για την αστυνομική αυθαιρεσία, τα δικαιώματα των νέων και τη λειτουργία των θεσμών. Η ημέρα της δολοφονίας του παραμένει ορόσημο συλλογικής μνήμης.
Εορτολόγιο
Νικόλαος, Νικόλας, Νίκος, Νικολός, Νικολής, Νικολάκης, Νικολέττα, Νικολούδα, Νικολίτσα, Νικολίνα, Νικολέτα, Νικόλ
Μυριαλλής
