Στις Κάννες του 1998, μια ιστορική στιγμή γράφτηκε όχι μόνο για τον δημιουργό Θεόδωρο Αγγελόπουλο, αλλά για ολόκληρο τον ελληνικό πολιτισμό. Ήταν η χρονιά που ο σπουδαίος σκηνοθέτης απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα για την ταινία του «Μία αιωνιότητα, μία ημέρα», κατακτώντας τη μεγαλύτερη διεθνή διάκριση στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου.
Ένας Έλληνας στην κορυφή του κόσμου
Το Φεστιβάλ Καννών είναι ίσως η πιο λαμπερή και απαιτητική σκηνή του παγκόσμιου σινεμά. Εκεί, ανάμεσα σε διεθνείς τιτάνες της έβδομης τέχνης, ο Αγγελόπουλος κατάφερε να συγκινήσει και να κερδίσει την κριτική επιτροπή, με πρόεδρο τον Μάρτιν Σκορσέζε, παρουσιάζοντας μια βαθιά υπαρξιακή, ποιητική ταινία για τον χρόνο, τη μνήμη και τη μοναξιά.
Το «Μία αιωνιότητα, μία ημέρα» αφηγείται την ιστορία ενός ηλικιωμένου συγγραφέα, τον οποίο υποδύεται ο Μπρούνο Γκανζ, που έρχεται αντιμέτωπος με το τέλος της ζωής του και την αναζήτηση του νοήματός της μέσα από μια απροσδόκητη φιλία με ένα παιδί μετανάστη. Το έργο, βαθιά λυρικό και ατμοσφαιρικό, ακουμπά στον χρόνο όχι ως αφήγηση, αλλά ως βίωμα – όπως μόνο ο Αγγελόπουλος ήξερε να κινηματογραφεί.
Η διεθνής αναγνώριση και το πολιτισμικό αποτύπωμα
Η βράβευση αυτή δεν ήταν απλώς μια προσωπική δικαίωση για τον σκηνοθέτη. Ήταν ένα πολιτισμικό γεγονός με διεθνή απήχηση. Ο Αγγελόπουλος ανέδειξε την Ελλάδα όχι ως τουριστική καρτ ποστάλ, αλλά ως τόπο φιλοσοφίας, υπαρξιακής αναζήτησης και καλλιτεχνικής εσωστρέφειας.
Ο ίδιος είχε δηλώσει από τη σκηνή των Καννών: «Είναι παράξενο. Οι Κάννες μου δίνουν αυτό που δεν μου έδωσε η πατρίδα μου για χρόνια: αναγνώριση». Και πράγματι, για μια χώρα που τότε αντιμετώπιζε ακόμη κινηματογραφικά προβλήματα όπως η έλλειψη χρηματοδότησης, η επιτυχία αυτή ήρθε ως σπάνια νίκη.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1626: Ο Πίτερ Μίνουιτ, εκπρόσωπος της Ολλανδικής Δυτικοϊνδικής Εταιρείας, αγοράζει το νησί του Μανχάταν από τους αυτόχθονες Ινδιάνους της φυλής Λενάπε, προσφέροντας εμπορεύσιμα αγαθά αξίας 24 δολαρίων. Η συναλλαγή, αν και μυθιστορηματικά απλουστευμένη με τη σύγχρονη ισοτιμία, θεωρείται μία από τις πιο χαρακτηριστικές και αμφιλεγόμενες στιγμές της αποικιοκρατικής ιστορίας της Αμερικής. Το νησί εξελίχθηκε στον μελλοντικό πυρήνα της Νέας Υόρκης.
1844: Ο Σάμιουελ Μορς στέλνει το πρώτο τηλεγραφικό μήνυμα στην ιστορία, από την Ουάσινγκτον στη Βαλτιμόρη, με τη φράση «What hath God wrought». Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την αφετηρία της τηλεγραφίας και μια επανάσταση στις επικοινωνίες, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο μετάδοσης των ειδήσεων και των πληροφοριών.
1883: Εγκαινιάζεται η Γέφυρα του Μπρούκλιν, που συνδέει το Μανχάταν με το Μπρούκλιν. Είναι η μεγαλύτερη κρεμαστή γέφυρα της εποχής και σύμβολο της βιομηχανικής Αμερικής.
1886: Λήγει ο ναυτικός αποκλεισμός των ελληνικών ακτών από Αγγλία και Ρωσία, που είχε επιβληθεί λόγω της άρνησης της κυβέρνησης Δηλιγιάννη να σταματήσει τις πολεμικές προετοιμασίες κατά της Τουρκίας.
1895: Καταδικάζεται ο θεατρικός συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ σε δύο χρόνια καταναγκαστικής εργασίας για «σοβαρό ηθικό παράπτωμα», δηλαδή για την ομοφυλοφιλία του. Η υπόθεση σοκάρει τη Βρετανική κοινωνία και στιγματίζει τον Ουάιλντ, που θα πεθάνει λίγα χρόνια αργότερα εξόριστος και φτωχός.
1917: Συμμαχικός αποκλεισμός της Αθήνας: Ο στόλος της Αντάντ αποβιβάζει στρατεύματα στην ελληνική πρωτεύουσα, εξορίζει βασιλόφρονες πολιτικούς και εξαναγκάζει τον βασιλιά Κωνσταντίνο σε παραίτηση. Σημαντική καμπή στον Εθνικό Διχασμό.
1931: Εγκαινιάζεται το νέο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών, στο μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας, ενισχύοντας την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
1941: Στη ναυμαχία του Πορθμού της Δανίας, το γερμανικό θωρηκτό Bismarck βυθίζει το βρετανικό Hood, προκαλώντας σοκ στον Βρετανικό Στόλο και συμβάλλοντας στην κορύφωση του πολέμου στη θάλασσα.
1955: Επικηρύσσονται οι Γρίβας Διγενής και Γρηγόρης Αυξεντίου για την απόπειρα δολοφονίας του Άγγλου κυβερνήτη της Κύπρου, σε μια κορυφαία στιγμή του αντιαποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ. Η βρετανική αποικιακή διοίκηση κλιμακώνει την καταστολή, καθώς ο κυπριακός λαός διεκδικεί την Ένωση με την Ελλάδα.
1956: Διεξάγεται στο Λουγκάνο ο πρώτος διαγωνισμός της Eurovision. Νικήτρια η Λις Άσια με το «Refrain». Γεννιέται ένας ευρωπαϊκός μουσικός θεσμός.
1964: Τραγωδία στη Λίμα με 300 νεκρούς και 650 τραυματίες, μετά από αιματηρές ταραχές σε ποδοσφαιρικό αγώνα Περού – Αργεντινής. Η μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του αθλήματος.
1968: Ο Σαρλ ντε Γκολ προκηρύσσει δημοψήφισμα, επιχειρώντας να επανακτήσει τον έλεγχο, καθώς η Γαλλία συγκλονίζεται από μαζικές απεργίες και διαδηλώσεις. Ξεσπούν βίαιες συγκρούσεις στο Παρίσι, ενώ το Χρηματιστήριο τυλίγεται στις φλόγες – κορύφωση του εκρηκτικού γαλλικού Μάη που αμφισβητεί βαθιά το κατεστημένο.
1686 – Ντάνιελ Γκάμπριελ Φαρενάιτ, Γερμανοπολωνός φυσικός και μηχανικός, γνωστός για την επινόηση της κλίμακας Φαρενάιτ θερμοκρασίας και για τη βελτίωση του υδραργυρικού θερμομέτρου· η συμβολή του θεωρείται θεμελιώδης στη θερμομετρία και τις επιστήμες ακριβείας.
1819 – Βικτώρια, βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1837 έως το 1901· η μακροβιότερη μονάρχης της εποχής της και συμβολική μορφή της Βικτωριανής Εποχής, που συνδέθηκε με τη βιομηχανική πρόοδο, την αποικιοκρατική εξάπλωση και τη σταθερότητα της βρετανικής μοναρχίας.
1941 – Μπομπ Ντίλαν, Αμερικανός τραγουδοποιός, τραγουδιστής και ποιητής, εμβληματική μορφή της παγκόσμιας μουσικής και πολιτιστικής ιστορίας· με επιρροή που ξεπερνά τα όρια της folk και του rock, τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2016 για τη «δημιουργία νέων ποιητικών εκφράσεων στη μεγάλη αμερικανική τραγουδιστική παράδοση».
1945 – Πρισίλα Πρίσλεϊ, Αμερικανίδα ηθοποιός και επιχειρηματίας, γνωστή κυρίως ως σύζυγος του Έλβις Πρίσλεϊ και μητέρα της Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ· διακρίθηκε επίσης για τον ρόλο της στη σειρά «Dallas» και για τη συμβολή της στη διατήρηση της κληρονομιάς του Έλβις μέσω της διαχείρισης του Graceland.
1966 – Ερίκ Καντονά, Γάλλος ποδοσφαιριστής και ηθοποιός, εμβληματική μορφή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ τη δεκαετία του ’90· γνωστός για το ταλέντο, το πάθος και τον εκρηκτικό του χαρακτήρα, θεωρείται θρύλος του γαλλικού και αγγλικού ποδοσφαίρου.
1986 – Γιάννης Κοντοές, Έλληνας ποδοσφαιριστής, γνωστός για τη σταθερότητα και την αγωνιστικότητά του ως αμυντικός· έχει αγωνιστεί σε ομάδες όπως η ΑΕΚ, ο Πανιώνιος και ο Ατρόμητος, αφήνοντας το στίγμα του στο ελληνικό πρωτάθλημα Super League.
Θάνατοι
1543 – Νικόλαος Κοπέρνικος, Πολωνός αστρονόμος και μαθηματικός, θεμελιωτής της ηλιοκεντρικής θεωρίας, σύμφωνα με την οποία ο Ήλιος –και όχι η Γη– βρίσκεται στο κέντρο του πλανητικού μας συστήματος· το έργο του «De revolutionibus orbium coelestium» σηματοδότησε την απαρχή της επιστημονικής επανάστασης.
2005 – Μιχάλης Κούσης, Έλληνας μαραθωνοδρόμος, ένας από τους κορυφαίους δρομείς αποστάσεων στην ιστορία του ελληνικού στίβου· αγωνίστηκε σε τέσσερις Ολυμπιακούς Αγώνες και κατέγραψε εντυπωσιακές επιδόσεις που παραμένουν σημείο αναφοράς για τον ελληνικό αθλητισμό.
2023 – Τίνα Τέρνερ, Αμερικανοελβετίδα τραγουδίστρια, γνωστή ως «Γιαγιά της Ροκ», με εκρηκτική σκηνική παρουσία και φωνή-σύμβολο δύναμης· από τις μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας μουσικής σκηνής, με επιτυχίες όπως «What’s Love Got to Do with It» και «The Best», αλλά και συγκλονιστική προσωπική ιστορία επιβίωσης και αναγέννησης.
Εορτολόγιο
Παλλαδία, Κόρη, Κορίνα, Μαρκιανή, Τριάδα, Φωτεινή
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα για το Μαρκόρ
Διεθνής Ημέρα Γυναικών για την Ειρήνη και τον Αφοπλισμό
Ευρωπαϊκή Ημέρα Πάρκων
Παγκόσμια Ημέρα Ιχθυομετανάστευσης
