Τελικά, οι Βέλγοι το διατύπωσαν καλύτερα. «Συνήθως, αν δεν είσαι στο τραπέζι, είσαι στο μενού», είπε ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Γουέβερ.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico, όσον αφορά το τέλος του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη αρχίσει να «κόβει» την Ουκρανία για δείπνο με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και δεν φαίνεται να σταματά εκεί, καθώς ίσως συνεχίσει για να «φάει» και την Ευρωπαϊκή Ένωση ως… επιδόρπιο.
Την Πέμπτη, οι ηγέτες της ΕΕ έκαναν τα πρώτα βήματά τους, για να προσπαθήσουν να ανακόψουν το συμπόσιο του ισχυρού άνδρα, πριν να είναι πολύ αργά.
Όλοι οι 27 ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να κάνουν ακριβώς αυτό που απαιτεί εδώ και χρόνια ο Τραμπ: να αυξήσουν δραστικά τις αμυντικές τους δαπάνες με επενδύσεις, που ενδέχεται να φτάσουν τα 800 δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να μπορέσουν να φροντίσουν τον εαυτό τους χωρίς να «επιδέχονται» (ή να εξαρτώνται από) τη βοήθεια των ΗΠΑ.
Με μία προβλέψιμη εξαίρεση από τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, όλοι οι άλλοι δεσμεύτηκαν να αναζητήσουν ακόμα περισσότερα κονδύλια και να στείλουν άμεσα περισσότερα όπλα και χρήματα στο Κίεβο, καθώς οι ΗΠΑ μειώνουν τις στρατιωτικές προμήθειες και σταματούν να μοιράζονται πληροφορίες με την Ουκρανία.
Ωστόσο, στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ κατηγόρησε την κεντρική υπόσχεση του ΝΑΤΟ για αμοιβαία προστασία των μελών του. «Αν δεν πληρώνουν, δεν θα τους υπερασπιστώ», είπε.
Στις επόμενες δύο εβδομάδες, αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες θα εργάζονται πυρετωδώς, για να καταρτίσουν τις λεπτομέρειες του σχεδίου τους. Αν προχωρήσει, θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις της ΕΕ να εκμεταλλευτούν τους δημοσιονομικούς τους κανόνες, για να επενδύσουν σε κάθε είδους στρατιωτικές δυνατότητες, από πυραύλους και πυρομαχικά μέχρι drones, ηλεκτρονικό πόλεμο και αεροπορική άμυνα. Οι ηγέτες (εκτός του Όρμπαν) ζήτησαν επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να φέρει άμεσα τα χρήματα για τις επείγουσες ανάγκες του πολέμου στην Ουκρανία.
Μια ακόμα σύνοδος κορυφής θα πραγματοποιηθεί στις 20-21 Μαρτίου, όταν αυτά τα ζητήματα θα συζητηθούν ξανά, με στόχο να συμφωνηθούν πιο συγκεκριμένες δράσεις.
Αποτρέποντας τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Για τα δεδομένα της ΕΕ, αυτό είναι γρήγορο, όπως επισημαίνουν οι αξιωματούχοι. Σε μια ανεπίσημη σύνοδο πριν από έναν μήνα, συζητούσαν την κατεύθυνση ενός σχεδίου για την ενίσχυση της άμυνάς τους μέχρι τον Ιούνιο.
Η ΕΕ υφίσταται έναν μετασχηματισμό, από ένα σχέδιο ειρήνης που γεννήθηκε από τα ερείπια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σε μια αμυντική συμμαχία που εξοπλίζεται για να αποτρέψει έναν τρίτο πόλεμο.
Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι παρά τις προσπάθειες της ΕΕ και τα βήματα που έγιναν τις τελευταίες μέρες σίγουρα δεν είναι αμελητέα, οι πραγματικές συζητήσεις για την Ουκρανία και το μέλλον της ευρωπαϊκής ασφάλειας γίνονται αλλού.
Με σχεδόν εκλιπαρητικούς τόνους, οι ηγέτες διατύπωσαν τις «αρχές» τους για μια ειρηνική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας στην τελική ανακοίνωση της συνόδου. Συμπεριλήφθηκαν οι πλέον γνωστές φράσεις ότι «δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία» και, με κάπως απαισιόδοξο τόνο, ότι «δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις που αφορούν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης».
Για να μην υπάρχουν αμφιβολίες, πρόσθεσαν: «Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης, του Ατλαντικού και της παγκόσμιας κοινότητας είναι αλληλένδετες».
Η Κάγια Κάλλας, η κορυφαία διπλωμάτις της ΕΕ, ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον την περασμένη εβδομάδα, για να παρουσιάσει την υπόθεσή της. Αλλά ο νέος υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ, Μάρκο Ρούμπιο, αρνήθηκε να συναντηθεί μαζί της, σε μια κίνηση που θεωρήθηκε ένας χονδροειδής (και καθόλου μεμονωμένος) αποκλεισμός.
Ο ίδιος ο Τραμπ έχει δηλώσει ξεκάθαρα την αποδοκιμασία του για την ΕΕ και μέχρι στιγμής δεν έχει μπει στον κόπο να έχει μια λεπτομερή συζήτηση με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από την επιστροφή του στην εξουσία τον Ιανουάριο.
Σε πιο ενθαρρυντικά νέα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είπε στους ηγέτες της ΕΕ κατά τη διάρκεια του γεύματος ότι η ομάδα του είχε ξαναρχίσει τις συνομιλίες με αξιωματούχους του Τραμπ.
Αργότερα, εμφανίστηκαν περισσότερα σημάδια αποκατάστασης των σχέσεων μεταξύ Τραμπ και Ουκρανίας μετά την επίθεση της περασμένης εβδομάδας στο Οβάλ Γραφείο: ο Ζελένσκι δήλωσε ότι θα ταξιδέψει στη Σαουδική Αραβία για συζητήσεις για ένα σχέδιο ειρήνης με τις ΗΠΑ.
Ο ίδιος ο Τραμπ είπε ότι θα κατευθυνθεί και αυτός στη Σαουδική Αραβία, παρατηρώντας ότι πιστεύει πως η Ουκρανία θέλει τώρα μια συμφωνία, αν και δεν επιβεβαίωσε αν σκοπεύει να πετύχει μια συμφωνία την επόμενη εβδομάδα.
Ένα πράγμα φαίνεται να είναι αρκετά σαφές: Η ΕΕ δεν θα προσκληθεί σχεδόν καθόλου.
Ο βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, και ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, φαίνεται να συνεχίσουν να ηγούνται στην αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία για να κρατήσουν την ειρήνη, παρά τη γενική αναφορά στα συμπεράσματα της συνόδου της ΕΕ για το κατά πόσο οι αμυντικές δομές του μπλοκ μπορούν να παίξουν κάποιο ρόλο.
Οι πρόθυμοι
Ο Στάρμερ θα είναι ανάμεσα στα μη μέλη της ΕΕ που θα ενημερωθούν από τη φον ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, για τις συζητήσεις της συνόδου σε μια κλήση βίντεο την Παρασκευή το πρωί.
Η σημαντική συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο αποχώρησε από την ΕΕ πριν από πέντε χρόνια, είναι άλλη μια ένδειξη ότι οι επίσημοι θεσμοί που είχαν οργανώσει τις δυτικές προτεραιότητες για δεκαετίες ξεπερνιούνται από τα γεγονότα.
Οι αξιωματούχοι του Στάρμερ υποστηρίζουν ότι περίπου 20 χώρες είναι έτοιμες να συμμετάσχουν στην αποστολή ειρηνευτικής δύναμης της Ευρώπης με κάποιον τρόπο.
Η Κάλλας, η πλέον ανώτερη διπλωμάτις της ΕΕ, αναγνώρισε τη νέα πραγματικότητα την Πέμπτη, όταν δήλωσε ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα είναι «μια συμμαχία των προθύμων», ακόμα και γύρω από το επίσημο τραπέζι της συνόδου στις Βρυξέλλες.
Αλλά όπως η ίδια η Κάλλας μπορεί να πιστοποιήσει μετά την άρνηση του Ρούμπιο να τη συναντήσει, το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν ο Τραμπ είναι πρόθυμος να κάνει οτιδήποτε για να βοηθήσει την Ευρώπη.
